Nếu bạn đang chuẩn bị sang Nhật du lịch hoặc du học, một trong những “người bạn đồng hành” không thể thiếu chính là thẻ IC (IC Card) – phương tiện thanh toán tiện lợi cho giao thông công cộng và mua sắm hằng ngày. Chỉ với một cú chạm, bạn có thể đi tàu điện, lên xe buýt, mua nước ở máy bán hàng tự động, thanh toán tại cửa hàng tiện lợi và nhiều dịch vụ khác.
Bài viết dưới đây của Du học Nhật Bản YOKO sẽ giúp bạn hiểu rõ về Suica, PASMO, ICOCA – những IC Card phổ biến nhất Nhật Bản, cùng cách sử dụng, cách nạp tiền và những lưu ý quan trọng.
IC Card là gì?
IC Card (Integrated Circuit Card) là loại thẻ thông minh được gắn chip, do các công ty đường sắt Nhật Bản phát hành. Người dùng chỉ cần nạp tiền vào thẻ và chạm vào máy đọc thẻ tại các cổng soát vé, xe buýt hoặc quầy thanh toán. Ngay khi đặt chân đến Nhật Bản, bạn có thể mua IC Card tại các quầy bán vé hoặc máy bán vé tự động trong hầu hết các ga tàu lớn. Thông thường, giá một IC Card là 2.000 yên, bao gồm:
- 500 yên tiền đặt cọc (có thể hoàn lại)
- 1.500 yên được nạp sẵn để sử dụng
Thẻ có thể được nạp tối đa 20.000 yên. Khi số dư thấp, bạn có thể dễ dàng nạp thêm tiền tại ga tàu hoặc nhiều điểm tiện lợi khác.
Những IC Card phổ biến và khu vực sử dụng
Nhật Bản có nhiều loại thẻ IC thuộc các khu vực khác nhau, nhưng đa số đều có thể sử dụng xuyên vùng (interoperable). Dưới đây là những thẻ thông dụng nhất.
Suica – Thẻ quốc dân
SUICA là một trong những IC card phổ biến nhất tại Nhật Bản, được phát hành bởi JR East. Hình ảnh chú chim cánh cụt dễ thương – linh vật chính thức của SUICA – đã trở thành biểu tượng quen thuộc của hệ thống tàu điện ngầm Tokyo. Thẻ SUICA được sử dụng cho các tuyến tàu JR tại Tokyo, Sendai và Niigata, bao gồm tàu thường, tàu điện ngầm, monorail và xe buýt. Tuy nhiên, SUICA không áp dụng cho tàu shinkansen, tàu đường dài hoặc một số tuyến đưa đón sân bay.
Thẻ SUICA hoạt động như một ví điện tử tiện lợi. Bạn có thể sử dụng thẻ để thanh toán tại cửa hàng tiện lợi, nhà hàng, máy bán hàng tự động, taxi hoặc quầy vé trong các nhà ga có logo SUICA.
Mỗi thẻ SUICA khi mua sẽ được nạp sẵn 2.000 yen, trong đó có 500 yen tiền đặt cọc (deposit). Khoản đặt cọc này có thể được hoàn trả tại các nhà ga JR East trong khu vực Tokyo. Thẻ SUICA có thời hạn sử dụng 10 năm, không yêu cầu gắn với một người dùng cố định, nhưng loại thẻ tiêu chuẩn chỉ dành cho người lớn. Nếu cần, người dùng cũng có thể đăng ký phiên bản SUICA dành cho trẻ em khi có mặt tại Nhật.
PASMO – “Đối thủ” của Suica ở Tokyo
PASMO là loại IC card có kích thước tương đương thẻ tín dụng, được sử dụng cho các phương tiện giao thông không thuộc Japan Rail tại khu vực Tokyo. Thẻ hỗ trợ các tuyến tàu của Tokyo Railway, hệ thống tàu điện ngầm Tokyo Metro và nhiều tuyến xe buýt trong thành phố. Bạn có thể dễ dàng mua PASMO tại các nhà ga của Tokyo Metro.
Thẻ PASMO được bán kèm theo số dư ban đầu, sẵn sàng sử dụng ngay sau khi mua. Ngoài chức năng đi lại, PASMO còn đóng vai trò như một ví điện tử, cho phép thanh toán các khoản nhỏ tại cửa hàng tiện lợi, máy bán hàng tự động và nhiều điểm dịch vụ khác có hỗ trợ thanh toán IC.
Khi mua, giá thẻ PASMO là 1.000 yen, trong đó:
- 500 yen là số tiền có sẵn trong thẻ
- 500 yen là tiền đặt cọc (deposit)
Khoản đặt cọc này được hoàn trả toàn bộ khi bạn mang thẻ đến quầy hỗ trợ của các công ty đường sắt để trả lại.
ICOCA – Thẻ dành cho khu vực Kansai
ICOCA là IC card do JR West phát hành, được sử dụng rộng rãi trên các tuyến tàu JR thuộc khu vực Kansai và lân cận, bao gồm Osaka, Kyoto, Hiroshima và Okayama. So với nhiều loại thẻ IC khác, ICOCA có phạm vi hoạt động rộng hơn, đồng thời tương thích với một số thẻ địa phương như Paspy của Hiroshima, giúp người dùng di chuyển linh hoạt hơn giữa các tỉnh.
Tên gọi ICOCA là viết tắt của “IC Operating Card”, nhưng đồng thời cũng là cách chơi chữ với câu nói “行こか？” (Ikoka) trong tiếng Nhật – mang nghĩa “Đi thôi?”. Điểm thú vị là mỗi chiếc ICOCA đều được trang trí bằng linh vật đặc trưng: Ico, chú thú mỏ vịt xanh đáng yêu, hoặc cặp đôi Icota và Icomi, tạo nên nét dễ thương và thân thiện quen thuộc của thẻ ICOCA.
Các loại IC Card khác
PITAPA Card
PITAPA là IC card chủ đạo của khu vực Kansai, gồm Kyoto, Osaka, cũng như nhiều vùng ở Okayama, Hiroshima và Shizuoka.
Khác với các IC card trả trước, PITAPA hoạt động theo hình thức hậu chi (postpaid), nghĩa là người dùng sử dụng trước và thanh toán sau—tương tự như thẻ tín dụng. Vì vậy, thẻ này không phù hợp với khách du lịch hoặc du học sinh mới đến, do yêu cầu thủ tục đăng ký và liên kết tài khoản phức tạp.
PITAPA có thể dùng trên:
- 11 hệ thống xe buýt
- 19 tuyến đường sắt trong Kansai (không bao gồm JR)
- Hankyu Railway, Osaka Metro & New Tram, Keihan Electric Railway
TOICA Card
TOICA là IC card do JR Central phát hành, sử dụng chủ yếu tại Nagoya và một phần của tỉnh Shizuoka. TOICA được chấp nhận trên nhiều tuyến JR Central như:
- Tuyến Tōkaidō Main Line (một số đoạn từ Kannami đến Samegai)
- Chūō Main Line (Nagoya – Nakatsugawa)
- Kansai Main Line (Nagoya – Kameyama)
- Toàn tuyến Taketoyo Line
- Gotemba Line (Shimo-Soga – Numazu)
- Minobu Line (Fuji – Nishi-Fujinomiya)
- Iida Line (Toyohashi – Toyokawa)
- Takayama Main Line (Gifu – Mino-Ōta)
- Toàn tuyến Taita Line
MANACA Card
MANACA là IC card trả trước phổ biến của Nagoya. Tên gọi “Manaca” mang nghĩa “ở trung tâm”, ám chỉ vị trí địa lý của Nagoya tại Nhật Bản. Thiết kế của thẻ sử dụng hình mặt cười vàng đơn giản nhưng dễ nhận diện. Thẻ dùng được trên hầu hết hệ thống giao thông tại Nagoya:
- Aonami Line
- Linimo
- Xe buýt thành phố Nagoya
- Tàu điện ngầm Nagoya
- Hệ thống Meitetsu (tàu & xe buýt)
- Toyohashi Railroad
- Yutorito Line
Cũng giống các thẻ IC khác, MANACA có thể sử dụng trên hầu hết mạng lưới tàu điện và xe buýt tư nhân trên toàn Nhật (trừ JR và Kintetsu trong một số trường hợp đặc thù).
KITACA Card
KITACA là IC card của JR Hokkaido, sử dụng chủ yếu tại vùng Sapporo. Thẻ hỗ trợ thanh toán trên tàu điện, tàu điện ngầm, xe buýt và tàu điện mặt đất. Linh vật chính thức của KITACA là Ezo momonga, một loài sóc bay đặc hữu chỉ có tại Hokkaido, được thiết kế bởi họa sĩ nổi tiếng Sora.
SUGOCA Card
SUGOCA là IC card của JR Kyushu, hoạt động tại Fukuoka và các khu vực quan trọng của vùng Kyushu. Tên gọi “SUGOCA” vừa là viết tắt của Smart Urban GOing CArd, vừa mang nghĩa “Tuyệt vời đấy!” theo phương ngữ địa phương. Thẻ được triển khai từ năm 2009 và hiện sử dụng được tại 124 ga JR trong khu vực Fukuoka.
NIMOCA Card
NIMOCA (viết tắt của “Nice Money Card”) là thẻ IC dành cho khu vực Fukuoka, đặc biệt dùng cho hệ thống Nishitetsu. Thiết kế thẻ có thể là:
- Ferret – linh vật chồn sương NIMOCA
- Mejiron – chú chim nhỏ dễ thương, rất được yêu thích
Tên gọi NIMOCA có chứa chữ “nimo” – trong tiếng Nhật nghĩa là “cũng”, đúng với tính chất của thẻ: dùng cũng được cho tàu, cũng được cho xe buýt, cũng được cho mua sắm…
HAYAKAKEN Card
HAYAKAKEN là IC card của thành phố Fukuoka, sử dụng cho hệ thống tàu điện ngầm địa phương. Tên gọi thẻ nghĩa là “Vì nó nhanh” theo giọng địa phương Hakata. Linh vật của thẻ là Chikamaru, một chú chó thảo nguyên đáng yêu – biểu tượng quen thuộc của Fukuoka Metro.
Cách sử dụng IC Card
Khi sử dụng tàu điện hoặc tàu điện ngầm, hãy tìm cổng soát vé có biểu tượng IC Card – lưu ý vì một số cổng chỉ dành cho vé giấy. Tại cổng, bạn chỉ cần chạm thẻ vào đầu đọc màu xanh dương trong một giây.
Lưu ý quan trọng:
- IC Card chỉ hoạt động trong khu vực dịch vụ của nó. Tức là ga xuất phát và ga đến đều phải nằm trong vùng hoạt động của thẻ. Nếu bạn quét nhầm hoặc đi vào nhầm cổng, chỉ cần báo với nhân viên ga để được hỗ trợ.
- Để thanh toán bằng IC Card tại cửa hàng, nhà hàng hay máy bán hàng tự động, bạn hãy tìm logo IC Card. Sau đó chỉ cần quét thẻ tương tự như khi qua cổng tàu. Trên xe buýt, đầu đọc thẻ thường được đặt ở cửa lên hoặc cửa xuống.
Thanh toán tại cửa hàng bằng IC Card
Bạn có thể dùng IC Card để mua sắm tại:
- Máy bán hàng tự động
- Cửa hàng tiện lợi (7-Eleven, Lawson, FamilyMart)
- Siêu thị
- Nhà hàng
- Một số khu vui chơi và điểm tham quan
Hãy kiểm tra logo Suica/PASMO/ICOCA… tại quầy thanh toán. Khi thanh toán, nhân viên sẽ hướng dẫn bạn chạm thẻ lên thiết bị.
Cách nạp tiền (charge) vào IC Card
Nạp tại nhà ga
- Máy bán vé tự động
- Máy nạp tiền chuyên dụng
Các mệnh giá thường có: 500 yen, 1.000 yen, 2.000 yen…
Nạp trên xe buýt
Một số tuyến cho phép nạp tiền trực tiếp tại chỗ, chỉ cần báo tài xế.
Nạp tại cửa hàng tiện lợi
Nhiều combini hỗ trợ nạp IC Card tại quầy.
Hoàn tiền và thời hạn sử dụng
- IC Card có hạn sử dụng 10 năm kể từ lần sử dụng cuối.
- Nếu bạn rời Nhật Bản, có thể hoàn trả thẻ và nhận lại tiền đặt cọc 500 yen.
- Muốn hoàn lại cả số tiền còn trong thẻ, bạn sẽ mất 220 yen phí xử lý.
→ Nếu số dư nhỏ hơn 220 yen thì không hoàn được.
Kết luận
IC Card là một phần không thể tách rời của cuộc sống tại Nhật Bản. Từ việc di chuyển mỗi ngày đến mua sắm nhỏ lẻ, mọi thứ trở nên nhanh chóng và tiện lợi chỉ với một cú chạm. Dù bạn là du học sinh YOKO hay khách du lịch, sở hữu một chiếc Suica, PASMO hoặc ICOCA chắc chắn sẽ giúp hành trình tại Nhật trở nên thoải mái hơn rất nhiều.
Nếu bạn cần tư vấn về chương trình du học Nhật Bản, YOKO luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn!
ĐỂ LẠI BÌNH LUẬN CỦA BẠN!